ਮੇਘ ਰਾਜ ਮਿੱਤਰ ਜਦੋਂ ਕਿਸੇ ਸਥਾਨ ਤੇ ਹਾਈਡੋ੍ਰਜਨ ਗੈਸ ਦੇ ਅਣੂਆਂ ਦਾ ਬੱਦਲ ਸੰਘਣਾ ਹੋਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵੱਡੇ ਬੱਦਲਾਂ ਦਾ ਆਕਾਰ ਲੱਗਭੱਗ ਇੱਕ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਵਰੇ੍ਹ ਦੇ ਲੱਗਭੱਗ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਬੱਦਲ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ਤੇ ਹਾਈਡੋ੍ਰਜਨ ਅਤੇ ਹੀਲੀਅਮ ਗੈਸਾਂ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਜਿਹਨਾਂ ਦਾ ਤਾਪਮਾਨ -173 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ […]
ਸਾਡਾ ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਡਲ ਕਿਵੇਂ ਹੋਂਦ ਵਿੱਚ ਆਇਆ ?
ਮੇਘ ਰਾਜ ਮਿੱਤਰ ਸਮੇਂ ਦੇ ਬੀਤਣ ਨਾਲ ਗਲੈਕਸੀਆਂ ਵਿਚਲੀ ਹਾਈਡੋ੍ਰਜਨ ਤੇ ਹੀਲੀਅਮ ਦੇ ਛੋਟੇ ਛੋਟੇ ਬੱਦਲ ਬਣ ਗਏ। ਇਸ ਸੁੰਗੜੇ ਪਦਾਰਥ ਦੇ ਆਪਸੀ ਟਕਰਾਉ ਕਾਰਨ ਇਹਨਾਂ ਦਾ ਤਾਪਮਾਨ ਵਧਣ ਲੱਗ ਪਿਆ। ਜਿਉਂ ਜਿਉਂ ਇਹ ਤਾਪਮਾਨ ਵਧਦਾ ਗਿਆ ਤਾਂ ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਨਿਊਕਲੀ ਸੰਯੋਜਨ ਦੀਆਂ ਕ੍ਰਿਆਵਾਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈਆਂ। ਛੋਟੇ ਤਾਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਕ੍ਰਿਆਵਾਂ ਕਰੋੜਾਂ ਵਰਿ੍ਹਆਂ ਤੱਕ […]
ਸਾਡੀਆਂ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਗਲੈਕਸੀਆਂ
ਮੇਘ ਰਾਜ ਮਿੱਤਰ ਸੋ ਉਪਰੋਕਤ ਢੰਗਾਂ ਨਾਲ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਕੇ ਸਾਡੇ ਵਿਗਿਆਨੀ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸਾਡੀ ਆਕਾਸ਼ ਗੰਗਾ ਮਿਲਕੀ ਵੇ ਵੀਹ ਗਲੈਕਸੀਆਂ ਦੇ ਸਥਾਨਕ ਝੁੰਡ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਇਹਨਾਂ ਮੈਂਬਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਾਡੀ ਸਭ ਤੋਂ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਆਕਾਸ਼ ਗੰਗਾ ਦਾ ਨਾਂ ਐਂਡਰੋਮੀਡਾ ਹੈ। ਇਹ ਗਲੈਕਸੀ ਸਾਡੀ ਗਲੈਕਸੀ ਤੋਂ ਵੀਹ ਲੱਖ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਵਰੇ੍ਹ ਦੂਰ ਹੈ। ਜਿਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ […]
ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਕਿਵੇਂ ?
ਮੇਘ ਰਾਜ ਮਿੱਤਰ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਵਿੱਚ ਦੂਰੀ ਤੇ ਚਮਕ ਦਾ ਸੰਬੰਧ ਅਸਿੱਧਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਮਤਲਬ ਜਿੰਨੀ ਕਿਸੇ ਵਸਤੂ ਦੀ ਚਮਕ ਘੱਟ ਹੋਵੇਗੀ ਉਨੀ ਹੀ ਉਹ ਵਸਤੂ ਦੂਰ ਹੋਵੇਗੀ। ਜਿਵੇਂ ਰਾਤਾਂ ਨੂੰ ਦੂਰ ਤੋਂ ਆ ਰਹੀਆਂ ਗੱਡੀਆਂ ਦੀ ਲਾਈਟ ਸਾਨੂੰ ਮਾਮੂਲੀ ਜਿਹੀ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਜਿਉਂ ਜਿਉਂ ਉਹ ਨੇੜੇ ਆਉਂਦੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਲਾਈਟ ਵਧਦੀ ਜਾਂਦੀ […]
ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਕਿੰਨਾ ਵਿਸ਼ਾਲ ਹੈ
ਮੇਘ ਰਾਜ ਮਿੱਤਰ ਸਾਡੇ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਵਿੱਚ ਸੌ ਅਰਬ ਗਲੈਕਸੀਆਂ ਹਨ ਤੇ ਹਰ ਗਲੈਕਸੀ ਵਿੱਚ ਲੱਗਭੱਗ ਸੌ ਅਰਬ ਤਾਰੇ ਹਨ। ਜੇ ਇਹ ਮੰਨ ਲਿਆ ਜਾਵੇ ਕਿ ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਵਗੈਰ ਹੋਰ ਕਿਸੇ ਗ੍ਰਹਿ ਤੇ ਜੀਵਨ ਨਹੀਂ ਹੈ ਭਾਵੇਂ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਵੀ ਆਟੇ ਵਿੱਚ ਲੂਣ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਹੀ ਹੈ। ਫਿਰ ਵੀ ਧਰਤੀ ਤੇ ਰਹਿਣ […]
ਗਲੈਕਸੀਆਂ ਕਿਵੇਂ ਬਣੀਆਂ ?
ਮੇਘ ਰਾਜ ਮਿੱਤਰ ਜਿਉਂ ਜਿਉਂ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਫੈਲਦਾ ਗਿਆ ਤਾਪਮਾਨ ਘੱਟਦਾ ਗਿਆ। ਕਿਉਂਕਿ ਜਦੋਂ ਕਣਾਂ ਦੀ ਗਤੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਤਾਪਮਾਨ ਵੀ ਵੱਧ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਗਤੀ ਦੇ ਘੱਟਣ ਨਾਲ ਹੀ ਤਾਪਮਾਨ ਵੀ ਘੱਟ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹੁਣ ਪੁਲਾੜ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਅਜਿਹੇ ਖਿੱਤੇ ਬਣ ਗਏ ਜਿੱਥੇ ਪਦਾਰਥ ਵੱਧ ਸੰਘਣਾ ਹੋ ਗਿਆ। ਇਹਨਾਂ ਖਿੱਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਗੁਰੂਤਾ ਖਿੱਚ ਕਾਰਨ […]
ਹਾਈਡੋ੍ਰਜ਼ਨ ਤੇ ਹੀਲੀਅਮ ਬਣਨ ਲੱਗ ਪਈ
ਮੇਘ ਰਾਜ ਮਿੱਤਰ ਵੱਡੇ ਧਮਾਕੇ ਤੋਂ ਇੱਕ ਸੌ ਸੈਕਿੰਡ ਬਾਅਦ ਇਸ ਪਦਾਰਥ ਦਾ ਤਾਪਮਾਨ ਇੱਕ ਹਜ਼ਾਰ ਮਿਲੀਅਨ ਡਿਗਰੀਆਂ ਸੈਲਸੀਅਸ (ਇੱਕ ਅਰਬ) ਤੱਕ ਹੇਠਾਂ ਆ ਗਿਆ। ਇਹ ਤਾਪਮਾਨ ਅੱਜ ਵੀ ਵੱਧ ਗਰਮ ਤਾਰਿਆਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਮੌਜੂਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤਾਪਮਾਨ ਤੇ ਪ੍ਰੋਟੋਨਾਂ ਤੇ ਨਿਊਟ੍ਰਾਨ ਵਿੱਚ ਐਨੀ ਊਰਜਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਕਿ ਉਹ ਤਾਕਤਵਰ ਨਿਊਕਲੀ ਬਲਾਂ ਦੀ ਖਿੱਚ […]
ਕਮਜ਼ੋਰ ਨਿਊਕਲੀ ਬਲ
ਮੇਘ ਰਾਜ ਮਿੱਤਰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਨਿਊਲੀ ਬਲ ਕਾਰਨ ਨਿਊਟ੍ਰਾਨ, ਪ੍ਰੋਟਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਦੇ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਇਸ ਲਈ ਇਸੇ ਬਲ ਕਾਰਨ ਤੱਤਾਂ ਦੇ ਕੇਂਦਰ ਦੀ ਬਣਤਰ ਬਦਲ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਸਿੱਟੇ ਵਜੋਂ ਤੱਤ ਹੀ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਤੱਤ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਰੇਡੀਓ ਐਕਟਿਵ ਡਿਕੇ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। […]
ਤਾਕਤਵਰ ਨਿਊਕਲੀ ਬਲ
ਮੇਘ ਰਾਜ ਮਿੱਤਰ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਬਲ ਪ੍ਰੋਟਾਨਾਂ ਤੇ ਨਿਊਟ੍ਰਾਨਾਂ ਨੂੰ ਕੇਂਦਰ ਦੁਆਲੇ ਬੰਨ ਕੇ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਭ ਤੋਂ ਤਾਕਤਵਰ ਬਲ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਤੋੜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਜੋੜੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਅਥਾਹ ਊਰਜਾ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਬੰਬ ਇਸੇ ਬਲ ਕਾਰਨ ਅਥਾਹ ਤਬਾਹੀ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਸੂਰਜ ਵਿੱਚ ਊਰਜਾ ਹਾਈਡ੍ਰੋਜਨ ਦੇ ਦੋ ਪ੍ਰਮਾਣੂਆਂ […]
ਬਿਜਲੀ ਚੁੰਬਕੀ ਬਲ
ਮੇਘ ਰਾਜ ਮਿੱਤਰ ਬਿਜਲੀ ਚੁੰਬਕੀ ਬਲ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਪਰ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਖਿੱਚਦਾ ਵੀ ਹੈ ਧੱਕਦਾ ਵੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਦੋਵੇਂ ਗੱਲਾਂ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਕੈਂਸਲ ਕਰ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਕਮਜ਼ੋਰ ਬਲ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦਾਹੈ। ਰੌੋਸ਼ਨੀ ਇਸੇ ਬਲ ਕਾਰਨ ਸੱਤ ਰੰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਨਿਖੜ ਜਾਂਤੀ ਹੈ ਤੇ ਸਤਰੰਗੀ ਪੀਂਘ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ।
ਗੁਰੂਤਾ ਆਕਰਸ਼ਣ ਬਲ
ਮੇਘ ਰਾਜ ਮਿੱਤਰ ਇਹ ਇੱਕ ਕਮਜ਼ੋਰ ਬਲ ਹੈ ਪਰ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਦੂਰ ਤੋਂ ਹੀ ਕਿਰਿਆ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਿਰਫ਼ ਖਿੱਚਦਾ ਹੈ ਧੱਕਦਾ ਨਹੀਂ ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਸਾਨੂੰ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਬਲ ਅਧੀਨ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਦੀ ਹਰ ਵਸਤੂ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਵੱਲ ਉਸ ਬਲ ਨਾਲ ਖਿੱਚਦੀ ਹੈ ਜਿਹੜਾ ਦੋਹਾਂ ਵਸਤੂਆਂ ਦੇ ਭਾਰਾਂ ਦੇ ਗੁਣਨਫ਼ਲ […]
ਵੱਡਾ ਧਮਾਕਾ
ਮੇਘ ਰਾਜ ਮਿੱਤਰ ਵੱਡੇ ਧਮਾਕੇ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਾਨੂੰ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਬਣਤਰ ਦੀ ਸਮਝ ਅਤੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਸੰਸਾਰ ਦੀ ਹਰੇਕ ਵਸਤੂ ਮੁੱਢਲੇ ਇੱਕ ਸੋ ਨੌਂ ਤੱਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕਿਸੇ ਇੱਕ, ਦੋ ਜਾਂ ਚਾਰ ਦੀ ਬਣੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਇੱਕ ਸੌ ਨੌਂ ਤੱਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਾਡੀ ਧਰਤੀ ਤੇ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਸੌ ਪੰਜ ਤੱਤ ਹੀ ਉਪਲਬਧ ਹਨ। ਤੱਤ […]
ਫੈਲ ਰਿਹਾ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ
ਮੇਘ ਰਾਜ ਮਿੱਤਰ ਅੱਜ ਦੀ ਮੌਜੂਦਾ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਅਤੇ ਗਲੈਕਸੀਆਂ ਦੀ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਤੋਂ ਪਰ੍ਹਾਂ ਹਟਣ ਦੀ ਰਫ਼ਤਾਰ ਦੀ ਗਣਨਾ ਕਰਕੇ ਵਿਗਿਆਨਕ ਇਸ ਸਿੱਟੇ ਉੱਤੇ ਪੁੱਜੇ ਹਨ ਕਿ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਦੇ ਮੌਜੂਦਾ ਰੂਪ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਅੱਜ ਤੋਂ ਪੰਦਰਾਂ ਅਰਬ ਵਰੇ੍ਹ ਪਹਿਲਾਂ ਹੋਈ ਸੀ। ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਦਾ ਫੈਲਣਾ ਅਤੇ ਸੁੰਗੜਨਾ, ਪਦਾਰਥ ਤੇ ਊਰਜਾ ਦੀ ਘਣਤਾ ਤੇ ਨਿਰਭਰ […]
ਦੂਰ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਗਲੈਕਸੀਆਂ
ਮੇਘ ਰਾਜ ਮਿੱਤਰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਵੇਖਿਆ ਕਿ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਕਿਰਨਾਂ ਨੂੰ ਜਦੋਂ ਪ੍ਰਿਜ਼ਮ `ਚੋਂ ਲੰਘਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਤਰੰਗ ਲੰਬਾਈਆਂ ਦਾ ਝੁਕਾਅ ਵੱਧ ਤਰੰਗ ਲੰਬਾਈ ਲਾਲ ਰੰਗ ਵੱਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਸਪਸ਼ਟ ਹੋ ਗਿਆ ਕਿ ਸਾਰੀਆਂ ਗਲੈਕਸੀਆਂ ਇੱਕ ਦੂਜੀ ਤੋਂ ਦੂਰ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਜੇ ਇਹਨਾਂ ਦਾ ਝੁਕਾਅ ਨੀਲੇ ਰੰਗ ਵੱਲ […]
ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਦੀ ਸਿਰਜਣਾ ਬਾਰੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਵਿਚਾਰ
ਮੇਘ ਰਾਜ ਮਿੱਤਰ ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਸਟੇਸ਼ਨ ਤੇ ਅੱਖਾਂ ਮੀਚ ਕੇ ਖੜ੍ਹ ਜਾਵੋ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ ਕਿ ਰੇਲ ਗੱਡੀ ਜਦੋਂ ਤੁਹਾਡੇ ਵੱਲ ਆ ਰਹੀ ਹੋਵੇਗੀ ਤਾਂ ਉਸਦੀ ਕੂਕ ਉੱਚੀ ਹੋ ਰਹੀ ਜਾਪੇਗੀ। ਜਦੋਂ ਤੁਹਾਥੋਂ ਦੂਰ ਜਾ ਰਹੀ ਹੋਵੇਗੀ ਤਾਂ ਉਸਦੀ ਕੂਕ ਮੱਧਮ ਹੋ ਰਹੀ ਜਾਪੇਗੀ। ਇਸ ਵਰਤਾਰੇ ਨੂੰ ਵਿਗਿਆਨਕ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਇਸ ਨਿਯਮ […]