ਮੇਘ ਰਾਜ ਮਿੱਤਰ ਹਰੇਕ ਜੀਵ ਦੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਕਈ ਕਿਸਮ ਦੇ ਰਸ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜਿਹੜੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਜਿਵੇਂ ਖੂਨ, ਇੰਸੂਲੀਨ ਆਦਿ ਮਨੁੱਖ ਵਿੱਚ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਇਹਨਾਂ ਰਸਾਂ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਕਈ ਅਜਿਹੇ ਗੁਣ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦੇ ਹਨ ਜਿਹੜੇ ਜੀਵਾਂ ਵਿੱਚ ਹੋਏ ਵਿਕਾਸ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਜੀਵਾਂ ਦੇ […]
ਜੀਵਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਕੁੱਝ ਹੋਰ ਸਬੂਤ
ਮੇਘ ਰਾਜ ਮਿੱਤਰ ਅੱਜ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਪਾਸ ਸੈਂਕੜੇ ਅਜਿਹੇ ਸਬੂਤ ਹਨ ਜਿਹੜੇ ਜੀਵਾਂ ਵਿੱਚ ਹੋਏ ਵਿਕਾਸ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਆਉ ਇਹਨਾਂ ਸਬੂਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਦੀ ਚਰਚਾ ਕਰੀਏ। ਬਣਤਰ ਸਮਾਨ, ਕੰਮ ਅੱਡ ਅੱਡ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੀਆਂ ਵੱਖ ਜਾਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਅੰਗ ਅਜਿਹੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜਿਹਨਾਂ ਦੀ ਮੂਲ ਬਣਤਰ ਤਾਂ ਇੱਕੋ ਜਿਹੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਪਰ ਕੰਮ ਅੱਡ […]
ਫਾਸਿਲ ਕਿਵੇਂ ਬਣਦੇ ਹਨ ?
ਮੇਘ ਰਾਜ ਮਿੱਤਰ ਜਦੋਂ ਜੀਵਾਂ ਜਾਂ ਪੌਦਿਆਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਬਹੁਤੇ ਤਾਂ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਜਾਂ ਉੱਲੀਆਂ ਨਾਲ ਨਸ਼ਟ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਸਮੁੰਦਰ ਦਾ ਪਾਣੀ ਲੂਣ ਵਾਲਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਪੌਦਿਆਂ ਤੇ ਪ੍ਰਾਣੀਆਂ ਨੂੰ ਕਾਫ਼ੀ ਦੇਰ ਨਸ਼ਟ ਨਹੀਂ ਹੋਣ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸਮੁੰਦਰੀ ਜੀਵਾਂ ਦੇ ਸਰੀਰਾਂ ਉੱਪਰ ਚੂਨੇ ਦੀਆਂ ਸਖਤ […]
ਚੱਟਾਨਾਂ ਕਿਵੇਂ ਬਣਦੀਆਂ ਹਨ ?
ਮੇਘ ਰਾਜ ਮਿੱਤਰ ਧਰਤੀ ਦੀ ਉੱਪਰਲੀ ਤਹਿ ਥੱਲੇ ਵੱਡੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਚੱਟਾਨਾਂ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਕਰਕੇ ਰੇਲਵੇ ਲਾਈਨਾਂ ਵਛਾਉਣ ਲਈ, ਸੜਕਾਂ ਬਣਾਉਣ ਵਾਸਤੇ ਤੇ ਪੁਲਾਂ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਸਮੇਂ ਜਦੋਂ ਹੇਠਲੀਆਂ ਚੱਟਾਨਾਂ ਨੂੰ ਪੁੱਟਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਬਹੁਤ ਵਾਰੀ ਇਹਨਾਂ ਚੱਟਾਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਮ੍ਰਿਤਕ ਪਸ਼ੂਆਂ ਤੇ ਪੌਦਿਆਂ ਦੇ ਫਾਸਿਲ ਵੀ ਮਿਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਚੱਟਾਨਾਂ ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ […]
ਮਰੇ ਜੀਵਾਂ ਦੀ ਉਮਰ ਦਾ ਕਿਵੇਂ ਪਤਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ?
ਮੇਘ ਰਾਜ ਮਿੱਤਰ ਅੱਜ ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਸਾਰੇ ਸਾਇੰਸਦਾਨ ਇਸ ਗੱਲ ਉੱਤੇ ਇੱਕਮੱਤ ਹਨ ਕਿ ਜੀਵਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਕਾਸ ਹੀ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਜੀਵਾਂ ਤੇ ਪੌਦਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕਰੋੜਾਂ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਹੋਏ ਇਸ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਸਾਇੰਸ ਦੀ ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ਾਲਾ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਮਿੰਟਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਯੋਗ ਰਾਹੀਂ ਸਿੱਧ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜੀਵ ਵਿਕਾਸ ਬਹੁਤ ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਬੀਤੇ […]
ਅਲਗ-ਅਲਗ ਨਸਲਾਂ ਦੀ ਉਤਪਤੀ ਕਿਵੇਂ ?
ਮੇਘ ਰਾਜ ਮਿੱਤਰ ਉਦਾਹਰਨ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਅਸੀਂ ਜ਼ਮੀਨ ਤੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਇੱਕ ਕੀੜਿਆਂ ਦੀ ਨਸਲ ਘੋਗੇ ਨੂੰ ਲੈਂਦੇ ਹਾਂ। ਨਸਲ ਤੋਂ ਸਾਡਾ ਭਾਵ ਅਜਿਹੇ ਕੀੜਿਆਂ ਦਾ ਇੱਕ ਸਮੂਹ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਨਰ ਅਤੇ ਮਾਦਾ ਦੇ ਮੇਲ ਰਾਹੀਂ ਆਪਣੇ ਵਰਗੇ ਹੋਰ ਜੀਵਾਂ ਨੂੰ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇੱਕੋ ਨਸਲ ਦੇ ਕੀੜੇ ਇੱਕ […]
ਜੀਵ ਵਿਕਾਸ ਕੀ ਹੈ ?
ਮੇਘ ਰਾਜ ਮਿੱਤਰ ਧਰਤੀ ਦੇ ਅਰਬਾਂ ਵਰਿ੍ਹਆਂ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਅਰਬਾਂ ਹੀ ਕਿਸਮ ਦੇ ਪੌਦੇ ਤੇ ਪ੍ਰਾਣੀ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਬਹੁਤਿਆਂ ਦੀਆਂ ਨਸਲਾਂ ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਅਲੋਪ ਹੋ ਚੁੱਕੀਆਂ ਹਨ। ਸਾਡੀ ਪ੍ਰਿਥਵੀ ਉੱਤੇ ਅੱਜ ਵੀ ਪੌਦਿਆਂ ਤੇ ਜੀਵਾਂ ਦੀਆਂ ਕਰੋੜਾਂ ਕਿਸਮਾਂ ਬਿਰਾਜਮਾਨ ਹਨ। ਹਰ ਕਿਸਮ ਦੇ ਪੌਦਿਆਂ ਤੇ ਪ੍ਰਾਣੀਆਂ ਨੂੰ ਜਿਉਂਦੇ ਰਹਿਣ ਲਈ ਆਪਣੇ […]
ਸਿਰਜਣਾ ਸੰਬੰਧੀ ਵਿਚਾਰ
ਮੇਘ ਰਾਜ ਮਿੱਤਰ ਇਹ ਇੱਕ ਸੱਚਾਈ ਹੈ ਕਿ ਧਰਤੀ `ਤੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਸਾਰੇ ਜੀਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਮਨੁੱਖ ਨੇ ਹਰ ਘਟਨਾ ਨੂੰ ਕਿਉਂ ਤੇ ਕਿਵੇਂ ਕਸੌਟੀ ਤੇ ਪਰਖਿਆ ਹੈ। ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਮਨੁੱਖ ਦਾ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਸੀ ਕਿ ਧਰਤੀ ਤੇ ਮਿਲਣ ਵਾਲੇ ਲੱਖਾਂ ਹੀ ਕਿਸਮ ਦੇ ਪ੍ਰਾਣੀਆਂ ਤੇ ਪੌਦਿਆਂ ਦੀ ਸਿਰਜਣਾ ‘‘ਸਰਬ ਸ਼ਕਤੀਮਾਨ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ’’ ਨੇ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਅੱਡ […]
ਧਰਤੀ ਦੀਆਂ ਗਤੀਆਂ
ਮੇਘ ਰਾਜ ਮਿੱਤਰ ਸਾਡੀ ਧਰਤੀ ਚਾਰ ਕਿਸਮ ਦੀਆਂ ਗਤੀਆਂ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਪਹਿਲੀ ਗਤੀ ਇਹ ਆਪਣੇ ਧੁਰੇ ਦੁਆਲੇ ਘੁੰਮਦੀ ਹੈ। ਇਸੇ ਗਤੀ ਨਾਲ ਚੌਵੀ ਘੰਟੇ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਧੁਰੀ ਦੁਆਲੇ ਇੱਕ ਚੱਕਰ ਪੂਰਾ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਦਿਨ ਰਾਤ ਬਣਨ ਦਾ ਕਾਰਨ ਵੀ ਇਹ ਹੀ ਹੈ। ਰਾਤ ਨੂੰ ਅੱਠ ਘੰਟੇ ਸੁੱਤੇ ਹੀ ਤੁਸੀਂ 13360 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦਾ ਸਫ਼ਰ ਸਿਰਫ਼ ਇਸੇ […]
ਧਰਤੀ ਦੀ ਅੰਦਰੂਨੀ ਬਣਤਰ
ਮੇਘ ਰਾਜ ਮਿੱਤਰ ਭੂਚਾਲਾਂ ਦੀਆਂ ਤਰੰਗਾਂ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਨਾਲ ਮਨੁੱਖ ਨੇ ਧਰਤੀ ਦੀ ਅੰਦਰੂਨੀ ਬਣਤਰ ਬਾਰੇ ਕਾਫੀ ਅੰਦਾਜ਼ੇ ਲਾਏ ਹਨ। ਹੁਣ ਤੱਕ ਕੀਤੇ ਅਧਿਐਨ ਤੋਂ ਇਹ ਗੱਲ ਸਪਸ਼ਟ ਹੋ ਗਈ ਹੈ ਕਿ ਧਰਤੀ ਦੇ ਅੰਦਰ ਤਿੰਨ ਪਰਤਾਂ ਹਨ। ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਪਰਲੀ ਪਰਤ ਨੂੰ ਪੇਪੜੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਮੋਟਾਈ ਸੌਲਾਂ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ […]
ਧਰਤੀ ਕੀ ਹੈ ?
ਮੇਘ ਰਾਜ ਮਿੱਤਰ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਭਾਰਤੀ ਧਾਰਮਿਕ ਗਰੰਥਾਂ ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਹੈ ਕਿ ਸਾਡੀ ਪ੍ਰਿਥਵੀ ਇੱਕ ਪਿਆਲੇ ਵਰਗੀ ਹੈ ਜਿਹੜੀ ਚਾਰ ਹਾਥੀਆਂ ਦੀ ਪਿੱਠ ਉੱਤੇ ਖੜ੍ਹੀ ਹੈ। ਇਹ ਹਾਥੀ ਇੱਕ ਕੱਛੂ ਉੱਪਰ ਖੜੇ੍ਹ ਹਨ। ਕੱਛੂ ਸੱਪ ਦੇ ਫਨ ਤੇ ਬੈਠਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਹਾਥੀ ਹਿਲਜੁਲ ਕਰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਧਰਤੀ ਤੇ ਭੂਚਾਲ ਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਹੋਰ ਪੁਰਾਤਨ ਧਾਰਮਿਕ […]
ਸੂਰਜੀ ਪ੍ਰੀਵਾਰ
ਮੇਘ ਰਾਜ ਮਿੱਤਰ ਕਿਸੇ ਤਾਰੇ ਦੁਆਲੇ ਚੱਕਰ ਲਾਉੁਣ ਵਾਲੇ ਪਿੰਡਾਂ ਨੂੂੰ ਗ੍ਰਹਿ ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਗ੍ਰਹਿ ਦੁਆਲੇ ਚੱਕਰ ਲਾਉੁਣ ਵਾਲੇ ਪਿੰਡਾਂ ਨੂੂੰ ਉੁੱਪ ਗ੍ਰਹਿ ਜਾਂ ਚੰਦਰਮਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਵਰਨਣ ਕੀਤਾ ਜਾ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ ਕਿ ਸੂਰਜੀ ਪ੍ਰੀਵਾਰ ਵਿੱਚ ਨੌ ਗ੍ਰਹਿ, ਛਿਆਲੀ ਉਪਗ੍ਰਹਿ, ਇੱਕ ਹਜ਼ਾਰ ਛੇ ਸੌ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲਘੂ ਗ੍ਰਹਿ, ਪੂਛਲ ਤਾਰੇ ਤੇ […]
ਸਾਡਾ ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਡਲ
ਮੇਘ ਰਾਜ ਮਿੱਤਰ ਅਰਸਤੂ ਨੇ ਕਲਪਨਾ ਕੀਤੀ ਸੀ ਕਿ ਚੰਦਰਮਾ ਅਤੇ ਬਾਕੀ ਗ੍ਰਹਿ ਧਰਤੀ ਦੁਆਰੇ ਚੱਕਰ ਲਾਗਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਪਟੋਲਮੀ ਨੇ ਵੀ ਦੂਜੀ ਸਤਾਬਦੀ ਵਿੱਚ ਇਸੇ ਵਿਚਾਰ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ। ਇਹ ਇਕ ਅਜਿਹਾ ਸਮਾਂ ਸੀ ਜਦੋਂ ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਈਸਾਈ ਧਰਮ ਦਾ ਪੂਰਨ ਦਬਦਬਾ ਸੀ। ਕਿਉਂਕਿ ਈਸਾਈਆਂ ਦੀ ਧਾਰਮਿਕ ਪੁਸਤਕ ਬਾਈਬਲ ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਸੀ ਕਿ ਸੂਰਜ […]
ਕਾਲੇ ਛੇਕ
ਮੇਘ ਰਾਜ ਮਿੱਤਰ ਜੇ ਤਾਰੇ ਦਾ ਭਾਰ ਸਾਡੇ ਸੂਰਜ ਦੇ ਭਾਰ ਤੋਂ ਡੇਢ ਗੁਣਾ ਜਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਵੀ ਘੱਟ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਇਸ ਦਾ ਅੰਤ ਹੋਰ ਢੰਗ ਨਾਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਇਸਦੀ ਹਾਈਡਰੋਜਨ ਹੀਲੀਅਮ ਵਿੱਚ ਬਦਲਣੀ ਬੰਦ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਇਸਦਾ ਬਾਹਰੀ ਤਲ ਇਸ ਨਾਲੋਂ ਵੱਖ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਬਚੀ ਹੋਈ ਹੀਲੀਅਮ ਕਾਰਬਨ ਵਿੱਚ ਬਦਲਣੀ […]
ਤਾਰਿਆਂ ਦੀ ਮੌਤ :
ਮੇਘ ਰਾਜ ਮਿੱਤਰ ਜਦੋਂ ਤਾਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹਾਈਡੋ੍ਰਜਨ ਮੁੱਕਣ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਪੁੱਜ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਇਸਦੇ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਹੀਲੀਅਮ ਦੀ ਬਹੁਤਾਤ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਨਿਊਕਲੀ ਸੰਯੋਜਨ ਦੀ ਕਿਰਿਆ ਰੁਕ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਗੁਰੂਤਾ ਆਕਰਸ਼ਣ ਕਾਰਨ ਇਸਦੀ ਕੋਰ ਸੁੰਘੜਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਸਤ੍ਹਾ ਤੇ ਹਾਈਡੋ੍ਰਜਨ ਦੇ ਹੀਲੀਅਮ ਵਿੱਚ ਬਦਲਣ ਦੀ ਕਿਰਿਆ ਚੱਲਦੀ ਰਹਿੰਦੀ […]